Temat nie jest łatwy. Trudność wynika z faktu, że pod jedną nazwą „duch” mogą wystąpić różne znaczenia.

Wyraz „duch” występuje w hebrajskim pod numerem: H7307 ruach i w greckim G4151 pneuma.

Ma zróżnicowane znaczenia, które można podzielić na kilka głównych kategorii:

Oddech, wiatr.
Duch należący do danej Postaci: Duch Boży, Duch Święty, Duch Chrystusa.
Duch, jako wewnętrzna sfera człowieka – duch człowieka.
Stan emocjonalny/nastrój, np. duch radości, duch żałoby.

Wyraz 4151 pneúma oznacza: duch, wiatr lub oddech. Najczęstszym tłumaczeniem jest: „duch”.

Hebrajski odpowiednik: 7307 (rûach) ma taki sam zakres znaczenia, jak wyraz grecki: 4151 (pneúma).

W Biblii rozróżniamy:

Ducha, jako osobne słowo.
Ducha Boga.
Ducha Chrystusa
Ducha JHWH.
Ducha prawdy.
Ducha świętego.
Ducha człowieka.
Duchy demoniczne/upadłe.
Inne wskazujące na charakter Ducha, jak np. duchy prorockie, duch mądrości, duch bojaźni itd.

Dlatego, omawiając dany werset/wersety, należy dobrze odczytać, o jakiego ducha chodzi.

Zobaczmy, kilka przykładów.

Duch w Starym Testamencie

Duch Boży był przy stwarzaniu. Pokazany jest jako Postać duchowa:

„Na początku Bogowie(430 – Elohim l.mn.) stworzył(l.p.) niebiosa i ziemię. Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem: ciemność była nad powierzchnią bezmiaru wód, a Duch Boży unosił się/poruszał się nad wodami” – Rodzaju 1:1-2.

Duch napełniał wybranych ludzi – proroków i sług Bożych – umożliwiając im głoszenie przesłania od Boga:

„I wyszedł Mojżesz, by oznajmić ludowi słowa JHWH. Następnie zwołał siedemdziesięciu starszych ludu i ustawił ich wokół namiotu. A JHWH zstąpił w obłoku i rozmawiał z nim. Wziął z Ducha, który był w Nim, i przekazał go owym siedemdziesięciu starszym. A gdy spoczął na nich Duch, wpadli w uniesienie prorockie. Nie powtórzyło się to jednak” – Liczb 11:24-25.

Duch JHWH działał przez sędziego:

„Duch JHWH zstąpił na niego, i on sprawował sądy nad Izraelem. Gdy zaś wdał się w bitwę, JHWH wydał w jego ręce Kuszan-Riszeataima, króla Aramu, tak iż jego ręka nad nim zaciążyła” – Sędziów 3:10.

Duch Boży prorokował przez Saula:

„A gdy przyszli stamtąd do Gibea, spotkał się z gromadą proroków, a Duch Boży przyszedł na niego (Saula). Prorokował wśród nich” – 1 Samuela 10:10.

W tym proroctwie zapowiedziano, że Mesjasz będzie obdarzony pełnią Ducha:

„I wyrośnie różdżka z pnia Jessego(ojciec króla Dawida), wypuści się odrośl z jego korzeni. A Duch JHWH spocznie na Niego, duch mądrości i rozumu, duch rady i męstwa, duch wiedzy i bojaźni Pańskiej” – Izajasza 11:1-2.

„Zbliżcie się ku Mnie, słuchajcie tego: Ja nie w skrytości mówiłem od początku; odkąd się to spełniało, tam byłem. Tak więc teraz Pan JHWH, posłał Mnie ze Swoim Duchem/posłał Mnie i Jego Duch” – Izajasza 48:16.

„Powiedział On: Na pewno ci są Moim ludem, synami, którzy Mnie nie zawiodą! I stał się dla nich Zbawicielem w każdym ich ucisku. To nie jakiś wysłannik lub anioł, lecz Jego oblicze ich wybawiło. W miłości swej i łaskawości On sam ich wykupił. On wziął ich na Siebie i nosił przez wszystkie dni przeszłości. Lecz oni się zbuntowali i zasmucili Jego Świętego Ducha. Więc zmienił się dla nich w nieprzyjaciela; On zaczął z nimi walczyć” – Izajasza 63:8-10.

Duch w Nowym Testamencie

Grzech przeciwko Duchowi świętemu:

„Oświadczam wam, że wszystkie grzechy zostaną odpuszczone synom ludzkim i bluźnierstwa, jeśli by zbluźnili/szydzili/oczerniali/lżyli(987). Kto by jednak zbluźnił/szydził/oczerniał/lżył(987) przeciwko Duchowi Świętemu, nie ma przebaczenia na eony, ale winny jest wiecznego/eonowego sądu” – Marka 3:28-29.

Duchy posyłane przez Chrystusa:

„Natomiast Opiekun, Duch Święty, którego Ojciec pośle w Moim imieniu, On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, co Ja wam powiedziałem” – Jana 14:26.

„Gdy przyjdzie Opiekun/Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca, Duch Prawdy, który od Ojca wychodzi, ten zaświadczy o Mnie” – Jana 15:26.

„Słyszeliście, że Ja wam powiedziałem: Odchodzę i przychodzę do was. Gdybyście Mnie miłowali, cieszylibyście się, że idę do Ojca, gdyż Ojciec większy jest niż Ja” – Jana 14:28.

Postać posyłana jako poseł, wysłannik jest niżej w hierarchii od posyłającego:

„Amen, amen mówię wam, sługa nie jest większy od swego pana ani wysłannik/poseł nie jest większy od tego, który go posłał” – Jana 13:16.

Duchy proroków:

A duchy proroków są poddane prorokom; albowiem Bóg nie jest Bogiem nieporządku, ale pokoju. Jak we wszystkich zgromadzeniach(zborach) świętych” – 1 Koryntian 14:32-33.

Duch człowieka

„Bo kto z ludzi zna sprawy ludzkie, jeśli nie duch człowieka, który jest w nim? Tak też spraw Boga nikt nie poznał, tylko Duch Boży” – 1 Koryntian 2:11.

„Wyrok. Słowo JHWH o Izraelu. Wyrocznia JHWH, który rozpostarł niebiosa i założył fundamenty ziemi, i ducha tchnął we wnętrze człowieka” – Zachariasza 12:1.

„Ale to duch w człowieku, to Wszechmocnego tchnienie go poucza/daje mu zrozumienie” – Hioba 32:8.

„I wyśmiewali Go, wiedząc, że umarła. On zaś usunął wszystkich i uchwyciwszy jej rękę, zawołał, mówiąc: dziewczynko, wstawaj. I wrócił duch jej, natychmiast wstała i polecił, by dano jej jeść” – Łukasza 8:53-55.

„Bo ci, których Duch Boży prowadzi, są dziećmi Bożymi. Nie wzięliście przecież ducha niewoli, by znowu ulegać strachowi, lecz wzięliście ducha synostwa, w którym wołamy: Abba, Ojcze! Ten to Duch świadczy wespół z duchem naszym, że dziećmi Bożymi jesteśmy” – Rzymian 8:14-16.

„Po rozpoznaniu głosu Piotra, z radości nie otworzyła bramy, wbiegła natomiast, aby donieść, że Piotr stoi przed bramą. Oni zaś powiedzieli do niej: Szalejesz! Ona jednak upierała się, że tak jest. Na co oni: To jego anioł” – Dzieje 12:14-15.