Sekwencja czasu śmierci Chrystusa

Zobaczmy godziny drogi krzyżowej Chrystusa, jakie podaje większość Biblii:

Trzecia godzina – Chrystus został powieszony na krzyżu.
Szósta do dziewiątej godziny – zapadła ciemność.
Dziewiąta godzina – Chrystus umiera, mówiąc „Wykonało się”.
Wieczorem – Józef odbiera ciało Chrystusa od Piłata i składa do grobu.

„O godzinie dziewiątej Jeszu zawołał donośnym głosem: Eloi, Eloi, lema sabachtani? To w tłumaczeniu znaczy: Boże Mój, Boże Mój, dlaczego Mnie opuściłeś?… Jeszu zaś zawołał donośnym głosem i wydał ostatnie tchnienie” – Marka 15:34 i 37.

W rzeczywistości, trzecia godzina ukrzyżowania Chrystusa, to była dziewiąta rano, a śmierć Chrystusa to trzecia po południu.

Czas judejski był nieco odmienny od obowiązującego obecnie systemu czasowego.

Czas judejski

Cykl czasu judejskiego można zrozumieć w kilku krokach:

1 – Doba zaczyna się wieczorem

W tradycji judejskiej nowy dzień rozpoczyna się po zachodzie słońca (w przybliżeniu koło godziny 18:00). Dlatego święta czy szabaty zaczynają się po zachodzie słońca. Wtedy zaczyna się nowy dzień.

2 – Dzień dzieli się na 12 godzin

Od świtu (około 6:00 rano) do zachodu słońca (około 18:00) liczy się 12 „godzin”, ale nie były one tak równo odmierzane zegarem, jak dzisiaj:

„Odpowiedział Jeszu: Czy dzień nie ma dwunastu godzin?…” – Jana 11:9.

Pierwsza godzina lub pierwszy cykl godzinowy, zaczyna się o 6-7 rano, druga godzina/drugi cykl godzinowy, to 7-8 rano, trzecia godzina lub trzeci cykl godzinowy, to koło 9:00 itd.

Jeszcze można trochę inaczej przedstawić ten cykl czasowy:

na naszą 6-7 rano mówili: „godzina pierwsza”.
Na naszą 7-8 rano mówili: „godzina druga”.
Na naszą 8-9 rano mówili: „godzina trzecia” itd.

Cykl czasu, jaki pojawia się w wersetach biblijnych	Realne godziny
1 godzina/cykl	ok. 6:00 – 7:00
2 godzina/cykl	ok. 7:00 – 8:00
3 godzina/cykl	ok. 8:00 – 9:00
4 godzina/cykl	ok. 9:00 – 10:00
5 godzina/cykl	ok. 10:00 – 11:00
6 godzina/cykl	ok. 11:00 – 12:00 (południe)
7 godzina/cykl	ok. 12:00 – 13:00
8 godzina/cykl	ok. 13:00 – 14:00
9 godzina/cykl	ok. 14:00 – 15:00
10 godzina/cykl	ok. 15:00 – 16:00
11 godzina/cykl	ok. 16:00 – 17:00
12 godzina/cykl	ok. 17:00 – 18:00 (zachód)

3 – Noc też dzieli się na 12 części

Od zachodu do świtu istniały „straże nocne”, często określane również w podziale na 3 lub 4 warty. W sumie noc także pojmowano jako 12-godzinny przedział/cykl.

Przypowieść o robotnikach

Gdy czytamy, że coś wydarzyło się „o godzinie trzeciej” w ciągu dnia, oznacza to mniej więcej 9:00 rano.

„Godzina szósta” to południe (12:00), a „godzina dziewiąta”, to 15:00.

Taki podział był naturalny w starożytnej Judei, gdzie nie korzystano z zegarków elektronicznych, a czas wyznaczało słońce.

Właśnie dlatego w tekstach biblijnych pojawiają się sformułowania typu „trzecia godzina” czy „dziewiąta godzina” zamiast 9:00 czy 15:00.

I jeszcze raz dajmy skrócone podsumowanie śmierci Chrystusa i cyklu czasowego:

Fragment	Godzina	Wydarzenie	Odpowiednik
Marek 15:25	3	Ukrzyżowanie	ok. 9:00
Marek 15:33	6	Ciemność od 6 do 9 godz.	12–15
Marek 15:34–37	9	Śmierć Jeszu	15:00

Taki podział czasu możemy zauważyć w przypowieści o robotnikach w winnicy (Mateusz 20:1–17).

Wczesny ranek (około 6:00 rano) – właściciel zatrudnia pierwszych robotników (Mt 20,2).
→ To jest „pierwsza godzina” dnia pracy.
Godzina trzecia (około 9:00 rano) – zatrudnia kolejnych robotników (Mt 20,3).
Godzina szósta (około 12:00, południe) – zatrudnia następnych (Mt 20,5).
Godzina dziewiąta (około 15:00) – znów zatrudnia robotników (Mt 20,5).
Godzina jedenasta (około 17:00) – ostatni robotnicy zostają zatrudnieni, na ostatnią godzinę pracy (Mt 20,6).
Wieczór (około 18:00) – następuje wypłata, wszyscy otrzymują taką samą zapłatę (Mt 20,8).

O której godzinie umarł Chrystus?

Poniżej przedstawiam przybliżone godziny drogi do śmierci Chrystusa.

Pewne godziny to te, które podaje Biblia, czyli 9 – 12 – 15:

Godzina (czasu judejskiego / współczesnego)	Wydarzenie	Źródło biblijne
ok. 18-20:00 (po zachodzie słońca)	Ostatnia Wieczerza	Mt 26:20–29; Mk 14:17–25; Łk 22:14–38
ok. 22:00–24:00	Modlitwa w Getsemani	Mt 26:36–46; Mk 14:32–42
ok. 0:00	Aresztowanie Jeszu	J 18:1–11
ok. 0:30–3:00	Proces u Annasza i Kajfasza	J 18:12–24
ok. 3:00–5:00	Proces religijny – Sanhedryn	Łk 22:66–71
ok. 5:00–6:00	Piłat → Herod → Piłat	Łk 23:1–25; J 18:28–40
ok. 6:00	Skazanie na śmierć	Mk 15:1–15
ok. 7:00–8:00	Biczowanie i droga na Golgotę. Długość drogi 600–700 metrów. Normalne przejście zdrowego człowieka 10–15 minut. Faktyczny czas z upadkami i wyczerpaniem około: 30–60 minut.	Mt 27:27–31
9:00 (trzecia godzina)	Ukrzyżowanie	Mk 15:25
12:00 (szósta godzina)	Ciemność ogarnia ziemię	Mt 27:45; Łk 23:44
15:00 (dziewiąta godzina)	Śmierć Jeszu	Mt 27:46–50; J 19:30
ok. 16:00–17:00	Przebicie boku, zdjęcie z krzyża	J 19:31–37
ok. 17:00–19:00	Józef odbiera ciało Chrystusa od Piłata wieczorem i składa do grobu.	Łk 23:50–56; J 19:38–42

Podsumowanie

Godziny, jakie podają wersety biblijne, czyli godzina 9 śmierci Chrystusa, to nie jest godzina 21:00 obecnego czasu. Godzina 9:00, to godzina 15:00. Obie godziny, czy oba czasy wskazują na tę samą porę dnia, jedynie używa się innych cyfr do określenia tego czasu.

Niektóre religie błędnie przyjęły czas śmierci Chrystusa o 21:00. O godzinie 21:00 było już po zachodzie słońca, wtedy odbywała się Pascha. Dlatego Biblia pisze, że spieszyli się z uśmierceniem skazanych, aby zdążyć na Paschę:

„Ponieważ był to dzień Przygotowania, aby więc ciała nie pozostawały przez szabat na krzyżu, albowiem dzień tego szabatu był uroczysty, Judejczycy prosili Piłata, aby im połamano golenie i zdjęto je.
Przyszli więc żołnierze i połamali golenie pierwszemu i drugiemu, którzy z Nim byli ukrzyżowani;
a gdy podeszli do Jeszu i ujrzeli, że już umarł, nie połamali goleni Jego;
lecz jeden z żołnierzy włócznią przebił bok Jego i zaraz wyszła krew i woda” – Jana 19:31-34.