Trudno jest dyskutować na temat hebrajskiego imienia Chrystusa: יֵשׁוּעַ

Dlaczego?

Badając prawdę, spotkasz wiele źródeł, które mówią, że imię to czyta się: Jeszua, Jehoszua, czy jeszcze inne formy. Można się w tym pogubić…

Zobaczmy, co ogólnie piszą słowniki.

Nie podaję źródeł, ponieważ możesz Czytelniku te informacje znaleźć na wielu stronach. Podkreślę, że poniższe informacje NIE są moją wiedzą. Przedstawiam tę wiedzę, którą najczęściej spotkasz, badając hebrajskie imię Chrystusa.

=> Początek wiedzy ze słowników i innych źródeł.

Czy na pewno Jeszua?

Najczęściej spotkasz taką formułkę: „Imię יֵשׁוּעַ w języku hebrajskim wymawia się jako Jeszua. Transkrypcja fonetyczna: [jeˈʃu.a]

Wymowa:

je – zbliżone do polskiego „je”.
sz – jak „sz” w słowie „szum”.
u – krótkie, jak „u” w słowie „kula”.
a – otwarte, jak „a” w słowie „tak”.

Czy wypowiadamy w imieniu ostatnią literę „a”?

Ostatnia litera w imieniu יֵשׁוּעַ, czyli ע (ajin), jest rzeczywiście specyficzna.

Oto niektóre informacje:

W wymowie współczesnego hebrajskiego ע (ajin) jest zazwyczaj niema i nie wymawia się jej w sposób słyszalny. Dlatego w językach takich jak polski, transliteracje często pomijają tę literę w brzmieniu.
W języku starohebrajskim (i w tradycji liturgicznej) ע miało dźwięk gardłowy, przypominający delikatne „a” lub „gh” (gardłowy spółgłos wydechowy).
W praktycznej wymowie imię יֵשׁוּעַ brzmi więc Jeszua, z niemal niesłyszalnym zakończeniem.

W książce „The Phonology of Biblical Hebrew” autorstwa Yehezkela Kaufmana oraz w artykułach dotyczących współczesnej fonetyki hebrajskiej (np. w opracowaniach Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie) wyjaśniono, że ע w wymowie współczesnej jest nieme, natomiast w starożytnym hebrajskim był to spółgłos gardłowy.

Jak wymawiamy: sz czy s?

Litera ש (szin) w imieniu יֵשׁוּעַ zawsze wymawiana jest jako sz w języku hebrajskim, ponieważ posiada diakrytyk (kropkę) nad prawą częścią znaku (שׁ). To jednoznacznie wskazuje na dźwięk sz, który jest fonetycznie różny od s. Gdyby kropka znajdowała się po lewej stronie (שׂ), litera wymawiałaby się jako s, ale taka forma w tym imieniu nie występuje.

Litery hebrajskie	Litery polskie	Wartość liczbowa (gematria)
י (jud)	Je	10
שׁ (szin)	Sz	300
ו (waw)	U	6
ע (ajin)	(nieme lub gardłowe)	70

Wyjaśnienia:

Litery hebrajskie – zapis oryginalny w alfabecie hebrajskim.
Litery polskie – transliteracja zgodna z fonetyką polską.
Wartość liczbowa (gematria) – każda litera w hebrajskim ma przypisaną wartość liczbową.

Łączna wartość liczbowa imienia יֵשׁוּעַ (Jeszu) wynosi 386 (10 + 300 + 6 + 70).

=> Koniec wiedzy ze słowników i innych źródeł.

Przejdźmy teraz do podsumowania hebrajskiego imienia

Zostawmy słowniki i podsumujmy tę wiedzę.

Zobacz Czytelniku, ktoś powie, że w drugiej literze imienia Jeszu: szin, kropka ma decydować, czy czytamy Jesu czy Jeszu. Jeżeli jest po prawej stronie, to według tej wiedzy czytamy: Jeszu. A co, jeżeli nie ma tej kropki, albo ktoś specjalnie ją zafałszował przerzucając z lewej strony na prawą stronę?

Druga sprawa to: czytanie ostatniej litery w imieniu Jeszu, czyli a – ajin. Jedne źródła podają, że jest niema, czyli czytamy: Jeszu. Inne źródła podają, że czytam ją gardłowo, czyli Jeszua.

Jakie jest wyjście z tej sytuacji?

Zobaczyć, jak imię Chrystusa zostało zapisane w grece. Wszystkie księgi Nowego Testamentu mamy w języku greckim. Tylko księgę Mateusza mamy dodatkowo w hebrajskim.

To Bóg zdecydował wybrać język grecki.

Imię greckie: Jesu

Tak to imię wygląda w Grecko-Polskim Nowym Testamencie, wydanie katolickie, interlinearne:

foto źródło: https://vocatio.com.pl/pl/p/Grecko-polski-Nowy-Testament/589

Imię Chrystusa w języku greckim odmienia się przez przypadki:

Przypadek	Forma grecka	Transliteracja	Wymowa po polsku
Mianownik (nominativus)	Ἰησοῦ-ς	Iēsou-s	Jesu-s
Dopełniacz (genitivus)	Ἰησοῦ	Iēsou	Jesu
Celownik (dativus)	Ἰησοῦ	Iēsou	Jesu
Biernik (accusativus)	Ἰησοῦ-ν	Iēsou-n	Jesu-n
Wołacz (vocativus)	Ἰησοῦ	Iēsou	Jesu

Większość znawców Biblii przekonuje nas, aby używać formy z mianownika, czyli Jesus. Jednak zobaczmy, że rdzeniem imienia jest Jesu. To do tej formy greka dodaje końcówki: -s i -n.

Gdyby podstawową formą imienia był mianownik: Jesus, to do tej formy dodawano by końcówki, a tak nie jest. Drugim ważnym argumentem jest imię hebrajskie. W imieniu hebrajskim Chrystusa, nie ma literki „s” na końcu wyrazu. Jest to ważna uwaga, ponieważ imiona hebrajskie i greckie powinny być takie same w wymowie. Dlatego forma podstawowa imienia Jesus jest nieprawidłowa, ponieważ w hebrajskim nie było na końcu literki s.

Ostatnia kwestia do wyjaśnienia to: jak wymawiano literkę -s? Zobaczmy zasady ogólne w grece koine.

Greka koine, używana w czasach Chrystusa, miała nieco inne zasady fonetyczne niż współczesna greka.

Oto kluczowe elementy wymowy imienia Ἰησοῦ:

Ἰη (Je):
Wymawiane jako „Je”, gdzie „J” odpowiada dźwiękowi zbliżonemu do polskiego „J”, a „e” jest krótkie, jak w słowie „elektron”.
σοῦ (su):
Wymawiane jako „su” z akcentem na tej sylabie. Samogłoska „u” miała dźwięk podobny do polskiego „u” lub francuskiego „ou”.
Jesu (Je-sú): Jest najbardziej prawdopodobną wymową, zgodną z greckimi zasadami fonetyki w okresie koine.

Czy mamy jedno imię Chrystusa?

Tak. imię to przekazał anioł:

„I powiedział zwiastun jej: nie bój się Mariam, znalazłaś bowiem łaskę u Boga, oto poczniesz w łonie i urodzisz Syna i dasz Mu imię: Jesu-n” – Łukasza 1:31.

Anioł przekazał imię w formie biernika: Jesu-n. Podstawowa forma to Jesu.

„I gdy nad tym rozmyślał, oto ukazał mu się we śnie poseł(anioł) Pański i rzekł: Josefie, synu Dawida, nie lękaj się przyjąć Marian, żony swej, albowiem to, co się w niej poczęło/zostało zrodzone, jest z Ducha Świętego. A urodzi syna i nadasz mu imię Jesu-n; albowiem On zbawi lud swój od grzechów ich” – Mateusza 1:20-21.

Anioł przekazał imię w formie biernika: Jesu-n. Podstawowa forma to Jesu.

Podsumowanie

Najbardziej prawdopodobnym imieniem Chrystusa w hebrajskim jest: Jeszu. Tak piszemy i tak wymawiamy po polsku.

Najbardziej prawdopodobnym imieniem Chrystusa w greckim jest: Jesu. Z tego względu, że Judejczycy znali to imię z hebrajskiego, jako Jeszu, to część z nich mogła wymawiać je, tak jak w hebrajskim: Jeszu, a część tak jak pisze się w greckim: Jesu.